menopoz yaşı
Menopoz yaşı; Menopoz yumurtalık fonksiyonlarının kaybını takiben oluşan fizyolojik durumdur. Bir kadın bir yıl boyunca adet görmemişse menopoza girmiş kabul edilmektedir.
Perimenopoz dönemi ise adet düzensizliklerinin başladığı dönemi kapsar. Adet gün ve miktarında azalma gözlenir. Daha sonra ise adetler tamamen durur.
Ortalama menopoza girme yaşı 50–52 olarak kabul edilmekte ise de son yıllarda yapılan çalışmalar menopoz yaşının 49–50 olduğunu göstermektedir. Menopoz öncesi adet azalması ya da seyrelmesi olmadan direkt menopoza giren kadın sayısı %10 dur. Yani öncesi bulgular çoğunlukla gözlenir.
Sigara içmek 1,5 yıl kadar önce menopoza girmeye neden olmaktadır. Sigara içme sayısı ile erken menopoz arasında ilişkşi vardır.
Ortalama menopoz yaşı olan 50 yaşında kadınların %50 si menopoza girer. Tamamını kapsayan yaş aralığı ise 47–55 yaşlar arasıdır.
Kızların annelerine benzer yaşlarda menopoza girdiği ifade edilse de bu tam olarak kanıtlanmamıştır.
Gelişmemiş bölgelerde menopoza daha erken yaşlarda girilmektedir. Menopoz yaşı şişman kadınlarda biraz daha geç, zayıf kadınlarda is biraz daha erken olmaktadır.
Menapoz Yaşı Neden Değişken?
Östrojen düşüklüğünün en erken göstergeleri düzensiz ve miktarı değişken adet kanamalarıdır. Menopoza girişi etkileyen en önemli faktörler kalıtım ve ırktır. Yedi Güneydoğu Asya ülkesinde gerçekleştirilen bir araştırma ile menopoz yaşı ortalama 51 olarak belirlenirken, Türkiye’de bu ortalama 45-47’ye kadar düşmektedir. Bununla beraber 30’lu yaşların ortalarında “erken”, 50’lili yaşların ortalarında ise “geç” olarak da görülebilir. Siyah ırk kadınları beyaz kadınlara göre iki yıl erken menopoza girmektedirler ve doğum sayısının fazla olması da menopoz ile tanışmayı geciktirmektedir. Menopoza girme yaşını belirleyen bir diğer unsur da kadının kendi annesinin,teyzesinin menopoza girme yaşıdır.
Her kadın doğduğu sırada yumurtalıklarında 400. 000 – 500. 000 yumurta ile dünyaya gelir. Bu sayı sabittir ve artık geri sayım başlamıştır. Yumurtalar yumurtalıklarda ergenlik çağına yani adet görme yaşına kadar sakin, sessiz beklerler. Bu dönemde vücudun gelişmesi ile paralel olarak cinsiyet ile ilgili hormon salgıları başlar ve artık yumurtalar bu salgıya olgunlaşarak cevap verirler. Düzenli adetler yumurtanın olgunlaşmasını ve her ay kadın vücudunun gebeliğe hazırlığını gösterir. Her adet döneminde yaklaşık 900 – 1000 yumurta olgunlaşma çabasına girişir, ancak bunlardan sadece biri, pek nadiren de ikisi yeni bir canlı oluşturabilecek kadar olgunlaşır ve döllenmek üzere yumurtalık dışına atılır. Geri kalanlar, yani seçilemeyenler bulundukları yerde yok olurlar. Bu yumurtaların tükenmesi ile birlikte menopoz oluşur ve menopoza girme yaşı kadından kadına farklıdır.